Jagodina u objektivu

Kneginja Milica – monahinja Evgenija (1335-1405.)

Prvi dosad poznati pisani pomen Jagodine je razrešnica mletačkog trgovca Živulina Stanišića iz 1399. god., koju je izdala u Jagodini Kneginja Milica Hrebeljanović, jedna od najmoćnijih žena srednjovekovne Srbije, Kneginja Milica ili kako je narod naziva, carica Milica je potomak loze Nemanjića, rođena je 1335. god. a udata je oko 1353. god. za kneza Lazara Hrebeljanovića. Ona je posle njegove pogibije 1389. god. na Kosovu hrabro i odlučno preuzela vodeću ulogu u državi Lazarevića, samim tim i veliko breme odgovornosti. (više…)

Zdravstvene prilike Jagodine i njenog okruga bile su slične kao i u ostalim krajevima Srbije. Narod se lečio kod svojih kuća raznim lekovitim biljem ali i molitvama, vračanjem i raznim drugim praznovericama. Ovakvo stanje trajalo je vekovima, pa se tradicija „narodnog lečenja“ zadržala do današnjih dana. (više…)

Brojna sačuvana dokumentai pisani izvori iz prošlog veka, podrazumevaju pod čaršijom  poslovni, trgovački i zanatlijski deo varoši, ne uključujući u njega upravne i prosvetne građevine. Siromašna Srbija sa početka XIX veka ovakve zgrade skoro nije ni imala u svojim centrima, po negde samo crkvu. Javne građevine, po pravilu građene su van čaršije. Magistrati, sedišta varoških knezova, crkve, skromne škole, nalazile su sebi prostor negde na čaršijskim krajevima ili pored njih, pojedinačno ili u grupama. Za razliku od čaršije, centar grada tridesetih godina XX veka, sadržajno je bogatiji, zanati i trgovine su samo sastavni deo njegove strukture. Najznačajnije državne i društvene ustanove, zgrade banaka, školske ustanove, profesionalna udruženja kao i niz drugih zdanja  koje nije poznavala nekadašnja čaršija, sada postaju uobičajene za centralnu zonu. (više…)

Od svih sačuvanih izvora za proučavanje istorije stare Jagodine u prvoj polovini 20. veka najviše su, zbog svoje rasprostarnjenosti sačuvane razglednice. Kada je počelo izdavanje razglednica u Jagodini, ne možemo sa sigurnošću da tvrdimo. Najstarija datirana razglednica potiče iz 1901. godine i izdanje je knjižara iz Jagodine, Dimitrija Aranđelovića. Zatim razglednice datirane 1902. godine, čiji su izdavači knjižari iz Jagodine, Đorđević i Gilić. (više…)

Hajduk Veljkov konak u Jagodini, najverovatnije, potiče s kraja XVIII ili početkom XIX veka. U staroj Jagodini u ovom periodu naselja su se formirala oko Carigradskog druma. Konak je bio jedina sačuvana građevina tipična za našu arhitekturu iz tog perioda,građena u balkansko-orijentalno stilu. Prema ovdašnjoj legendi, Hajduk Veljko Petrović je ovu građevinu osvojio u dvoboju sa Turčinom, koji je bio njen prvi vlasnik. U kući je živela jedna od brojnih junakovih ljubavnica, a on je tu konačio kada je, idući iz bitke u bitku, prolazio kroz Jagodinu. (više…)

Teodor Klefiš, rođen je u Italiji, 1879. godine. Njegov otac, Petar imao je u Italiji trgovinsko preduzeće, kada je 1901. godine odlučio da osnuje fabriku za preradu mesa i mesnih prerađevina u Jagodini. Fabrika se najpre bavila prometom živine i jaja. Do izbijanja rata, Fabrika je radila uspešno, međutim u toku Prvog svetskog rata, Klefiš je sa porodicom napustio Srbiju, a njegova Fabrika je pretrpela veliku materijalnu štetu. (više…)

Svojevrstan simbol Jagodine predstavlja i Đurđevo brdo. Na njemu je, kako tvrdi Feliks Kanic, bio prvi rimski kastel, i prva crkvica koju je, prema nekim izvorima, sagradio despot Đurađ Branković.

Početkom prošlog veka, sin ciganskog kneza Atanasija Ivanovića Aračlije, Stevan Ivanović, zaveštao je svoje imanje, zvano aračlijski potok na Đurđevom brdu Opštini Jagodine. (više…)

Pivo, kao napitak s uspehom spravljali su još Vavilonci, Egipćani, stari Grci i drugi narodi. Iskustva i znanja sticana hiljadama godina prenosila su se među narodima i usavršavala. Početke proizvodnje piva u Srbiji nalazimo još u srednjovekovnom periodu, kada se, kako saznajemo na osnovu pisanih izvora, pivo na vrlo primitivan način proizvodilo na manastirskim imanjima Gračanice, Dečana i Banjske. (više…)

Jedan od najprepoznatljivijih simbola stare Jagodine je, svakako „Šarena kafana“. Sagradio ju je 1820. godine, Aranđel Milosavljević, jagodinski knez. Prva kafana je bila malo zdanje sa mehanom, štalom i dvorištem, na delu nekadašnjeg placa Hajduk Veljka Petrovića, uz Veliku pijacu, na čijem se drugom kraju nalazio „Dimičev han“, staro drumsko svratište iz turskog doba. Prvobitni naziv kafane je bio „Ranđelova“ ili „Knezova“ kafana, dok je nisu 1824-1828. godine „namolovali farbama i kartonskim modlama“ italijanski štukatori i moleri, sa cimermanom Antonijem, koji su radili na uređenju Stare crkve, te je nazvana „Šarena kafana“. (više…)

Upoznajmo jednu, lepšu, jednostavniju, elegantniju i svakako drugačiju  Jagodinu, koja se danas može videti samo na izbledelim fotografijama i razglednicama u starim albumima… (više…)