Autor: Dr Ljubiša Vasiljević
Naslov: Arheološka istraživanja sprovedena od strane Narodnog muzeja Kruševac u okviru projekta Multidisciplinarnih istraživanja Mojsinjsko poslonskog kompleksa
Apstrakt: Prilikom realizacije Projekta multidisciplinarnih istraživanja Mojsinjsko Poslonskog kompleksa, arheološki su istraživana četiri lokaliteta: Ukosa i Kućište u Grad Stalaću, Bedem u Maskaru i Branik u Dedini. Tokom istraživanja došlo se do značajnih rezultata kojima je značajno dopunjena arheološka slika ovog dela Srbije.
Ključne reči: arheološka istraživanja, projekat, Mojsinjsko-Poslonski kompleks, Ukosa, Kućište, Grad Stalać, Bedem, Maskare, Branik, Dedina, praistorija, antika, srednji vek.
Autor: Mr Nebojša Đokić, Olivera Dumić
Naslov: Kruševačke crkve za vreme osmanske vladavine
Apstrakt: U radu je data sudbina kruševačkih crkava tokom osmanske vladavine. Lazarica, koja je sagrađena najverovatnije 1377/8. godine tokom osma-nske vladavine pretvorena je u magacin ali ne i u džamiju. Lazarica je onovljena i služila je u periodu od 1806. do 1813. godine. Druga slabo poznata crkva je verovatno srušena 1806. goidne od strane ustanika jer se u njoj nalazio grob sa natpisom Vuk. Lazaricu je živopisao Živko Pavlović 1843. godine.
Malo je ljudi u Srbiji koji nisu čuli za crkvu Lazaricu u Kruševcu. Sa druge strane iznenađuje koliko mi o toj crkvi malo znamo – posebno o njenoj istoriji. Ovog puta ćemo pokušati da damo mali prilog istoriji ove crkve za vreme Osmanske vladavine ovim krajevima. Pored toga reći ćemo nešto ukratko i o jednoj drugoj kruševačkoj crkvi o kojoj je pisani trag ostavio samo austrijski obaveštajac Miteser u svom opisu Kruševca iz 1784. godine.
Ključne reči: Kruševac, crkva Lazarica, Živko Pavlović, Mihailo Valtrović, Naupara, Veluća, Drenča, Jasika
Izdavač: Narodna biblioteka „Radislav Nikčević“ Jagodina
Autor: Ninoslav S. Stanojlović, prof.
Naslov: Školstvo u jagodinskoj nahiji za vreme Prvog srpskog ustanka (1804 – 1813)
Apstrakt: Prvi srpski ustanak (1804-1813) bio je i oružana borba za nacionalno oslobođenje i istorijski događaj sa izrazitim osobinama građanske revolucije , koja je vodila ka stvaranju nove države, u datim okolnostima. Organizovanjem ustaničke vlasti ukazala se potreba za velikim brojem pismenih ljudi, tako da je bilo nužno osnivanje školskih ustanova. Iako je još u nacrtu o Praviteljstvujuščem sovjetu iz 1805. godine predviđeno i formiranje Popečiteljstva prosveščenija, koji bi taj zadatak izvršio, tek dve godine kasnije, za vreme zatišja, doći će do konkretne realizacije te namere. Škole su otvarane u nahijskim središtima, ali i po većim selima. Zahvaljujući svom geostrategijskom položaju i privrednom značaju, Jagodina je kao nahijsko mesto, u periodu od 1806. do 1808. godine, bila prepuna izbeglica iz južnih srpskih krajeva, uglavnom trgovaca i zanatlija, pa se otvaranje škole samo nametnulo. U takvim okolnostima, osnovana je 1808. godine prva osnovna, tzv. mala škola. Oskudna arhivska građa veli da je prvi učitelj bio Jovan Pavlović, dok je prema Vuku Karadžiću to mesto zauzimao izvesni Andrija iz Karlovaca. Osim u Jagodini, u jagodinskoj nahiji za vreme Prvog srpskog ustanka, postojale su male škole u Velikoj Drenovi i Belušiću. Propašću ustanka sve su ugašene.
Ključne reči: jagodinska nahija, Prvi srpski ustanak, školstvo, male škole, učitelji
Preuzmite:
Autor: Đorđe Petković, soc.
Naslov: Mihajlo Idvorski Pupin u očima Jelene Lozanićeve
Apstrakt: U radu se daje pregled zapažanja Jelene Lozanićeve o Mihaijlu Pupinu, pisanih istovremeno kada su i nastajala, pošto je u pitanju svojevrsni dnevnik (pisma sestri Ani Marinković), iz vremena kada su u SAD sarađivali na prikupljanju pomoći za Srbiju (1915-1920). Naučnika svetskog glasa, šezdesetogodišnjaka i mladu humanitarku, od svojih trideset godina, rad na prikupljanju pomoći povezuje bliskim prijateljstvom. Mi taj odnos pratimo isključivo iz jednostranih dnevničkih (epistolarnih) zapažanja, u uverenju da time dajemo doprinos osvetljavanju jednog perioda života ovog srpskog genija. S druge strane, činjenica da je Jelena Lozanićeva, ćerka srpskog velikana – naučnika i javnog radnika Sime Lozanića, paraćinskog osnovnoškolca, čija je majka a Jelenina baka iz čuvene beogradske građanske familije s paraćinskim korenima, rad je pisan i kao nezaborav za ponos u zavičaju njenih predaka.Time se obeležavaju jubileji Prvog svetskog rata i Crvenog krsta.
Ključne reči: Mihajlo Idvorski Pupin, Jelena Lozanić, Prvi svetski rat, Srbija, SAD, Crveni krst, humanitarna pomoć
Autor: Živojin R. Andrejić
Naslov: Novo viđenje o poreklu Janka Hunjadija i njegovih potomaka
Apstrakt: Pregledom kroz mađarske Hronike, srpske letopise i predanje; utvrđenog istočnog, iransko-turanskog, porekla mita o rođenju Janka Hunjadija; dostignutog stepena istraženosti porekla Janka Hunjadija u ugarskoj i srpskoj istoriografiji i saznanja o staro-turanskim migracijama na jugoistok Evrope u ovom radu se utvrđuje istorično kumano-vlaško poreklo Janka Hunjadija i razlog njegovog srpskog i ugarskog prisvajanja u stvaranju pretenzija i prava Janka Hunjadija na presto Ugarske, ali i Srbije.
Ključne reči: Ugarska, Srbija, Janko Hunjadi, kralj Žigmund, despot Stefan, kralj Matija Korvin, Kumani, Vlasi, mit, istorija
Autor: Dr Aleksandar Damnjanović, Dr Saša Đorđević
Naslov: Problems of restructuring serbian railways And possibilities to overcome them
Apstrakt: The issue of restructuring public enterprises is extremely topical today due to their enormous size while actual material possibilities for their overcoming are relatively small. The restructuring process is currently underway but it does not take place at an appropriate pace and speed since it is accompanied by significant problems, and the state (i.e. the government) is expected to take an action, and so far it has been inert and ineffective. This slow pace of restructuring is especially true in the case of the Serbian Railways Public Company, which represents a very significant traffic infrastructure system, not only from the standpoint of Serbian, but also from the standpoint of European and global needs and interests.
In this article we try to point out the major difficulties and problems of restructuring Serbian Railways, and especially those predominantly connected to material and human resources, but also the inadequate conception of macro and micro organizations with simultaneous indications to the approaches and possibilities for overcoming them, particularly those indicated by the theory and practice of modern management.
Ključne reči: Restructuring; Restructuring problems, Possibilities for overcoming problems; Role of the state.
Autor: Dr Radmila R. Trklja, Milan R. Trklja
Naslov: Analiza direktnih poreza u Republici Srbiji
Apstrakt: Namera zakonodavca prilikom uvođenja direktnih poreza u poreskom sistemu Republike Srbije bila je ostvariti pored fiskalnih i nefiskalne ciljeve oporezivanja. To bi bio porez koji će plaćati svi građani srazmerno svojoj ekonomskoj snazi, koji bi obezbedio značajna sredstva za potrebe države ali i za potrebe održavanja životnog standarda socijalno najugroženijih kategorija stanovništva.
Ključne reči: prihodi, porezi, porez na dohodak, porez na dobit i porez na imovinu.
Autor: Miloš I. Brkić
Naslov: Upravljanje ljudskim resursima u opštini kao jedinici lokalne samouprave
Apstrakt: Lokalna samouprava je važna komponenta javnog sistema povezana sa sveukupnim društvenim razvojem i potrebama građana, a ljudski resursi su najvažniji resursi u njoj, predstavljaju pokretačku i stvaralačku snagu i osnov njenog uspeha.
Cilj ovog rada je da ukaže na ulogu opštine kao jedinice lokalne samouprave i javnog sektora, u pružanju usluga korisnicima, kao i značaj ljudskih resursa u opštini, koji se ogleda u razvoju i izgradnji ljudskog kapitala kroz obrazovanje, obuku i motivaciju zaposlenih. Dat je kratak teorijski pregled suštine i funkcije menadžmenta ljudskih resursa u opštini i objašnjeno mesto ljudskih resursa u kontekstu uloge jedinice lokalne samouprave. Takođe, istaknut je značaj unapređivanja znanja, veština i motivacije kao sredstva koje doprinosi poboljšanju radnog učinka i zadovoljstva zaposlenih.
Ključne reči: menadžment ljudskih resursa, lokalna samouprava, opština
Autor: Dr Boban S. Dašić
Naslov: Indeks ljudskog razvoja kao pokazatelj dostignutog razvoja Srbije
Apstrakt: Indeks ljudskog razvoja kao kompozitna mera razvoja doveo je u pitanje čisto ekonomsko merenje nacionalnog napretka. Od svog nastanka pa do danas, indeks ljudskog razvoja je pretrpeo izvesne izmene obračuna pojedinih indikatora. No, i pored unapređenja i inovacija metodologije obračuna indeksa ljudskog razvoja, on savršeno nikada neće obuhvatiti ljudski (humani) razvoj u svom punom smislu. U radu će se izvršiti analiza globalnih trendova indeksa ljudskog razvoja, sa posebnim osvrtom na Srbiju i ukazati na značaj primene istog. U zavisnosti od ranga indeksa ljudskog razvoja, nosioci ekonomske politike nacionalnih privreda preduzimaju dodatne napore radi održavanja takve vrste razvoja koja će svima unaprediti kvalitet života.
Ključne reči: indeks ljudskog razvoja, bruto domaći proizvod, globalni trendovi, ekonomska politika, nacionalna privreda
Autor: Dr Golub M. Jašović
Naslov: O imenima stanovnika sela Ćuške kod Peći u severnoj Metohiji
Apstrakt: U radu se govori o onomastici sela Ćuška kod Peći. Selo je udaljeno tri kilometra istočno od varoši. Građa je zabeležena u razgovoru sa najstarijim stanovnicima sela rasejanim posle 1999. godine po Srbiji i Crnoj Gori. Popisana je i analizirana toponimija i antroponimija sela. Rad predstavlja dopunu onomastičkoj građi, koju su i o ovom i o susednim selima prikupili profesor dr Mileta Bukumirić i profesor Danilo Stijović. Urađena je semantička i tvorbena analiza zabeleženih onomastičkih jedinica. Kao prilog prilažemo Rečnik registrovanih onima.
Ključne reči: toponimija, hidronimija, Ćuška, semantika, tvorba, klasifikacija, rečnik toponima.
Autor: Msr Snežana Nikolić
Naslov: Sva mora sveta u poemi „More“ Dušana Matića
Apstrakt: U ovom radu sagledan je motiv mora kao internacionalni motiv koji se prepliće u poeziji Dušana Matića, Bodlera, Lotraemona, Malarmea, Valerija, Sen-Džon Persa. Njegov cilj je bio da pokaže na koji način navedeni pesnici postupaju prema ovom motivu, kako se međusobno prepliću, ali najpre, kako je motiv mora učestvovao u izgradnji lične Matićeve poetike.
Ključne reči: more, beskraj, fragmentarnost, dijalektika
Autor: Msr Emilija Redžić
Naslov: Fonetski dijalektizmi u knjizi kratke proze „Male metohijske priče“ Dragutina Mićovića
Apstrakt: Ovaj rad predstavlja analizu fonetskih dijalektizama u delu Male metohijske priče Dragutina Mićovića. S obzirom na činjenicu da se u ovim pričama pojavljuju likovi razne nacionalne i verske pripadnosti iz raznih krajeva, koji sa sobom nose karakteristike svojih govora, očekivalo se da će u dijalozima biti pronađen veliki broj zanimljivih dijalekatskih oblika.
Ekserpirani dijalekatski oblici su obrađivani na fonetskom planu; uz svaku odrednicu, dat je i kontekst u kojem se ona nalazi, radi lakšeg razumevanja. Takođe, kod određenih primera, dato je objašnjenje u fusnoti, ako smo to smatrali potrebnim, uz pomoć adekvatne literature. Komparativnom analizom sa dijalekatskim stanjem u govorima iz kojih ti oblici potiču određen je njihov karakter.
Na osnovu izvršenih analiza, dobijena je dijalekatska slika koja pokazuje da se u ovim zanimljivim, kratkim pričama kosmetski pisac Dragutin Mićović koristi prizrensko-timočkim, kosovsko-resavskim i zetsko-sjeničkim dijalektom, a sve to uz književne oblike, uglavnom radi stilske svrhe.
Ključne reči: Dragutin Mićović, Male metohijske priče, dijalekti, dijalektski oblici, fonetika, vokali, konsonanti.
Autor: Msr Dražen G. Jašović
Naslov: Istina i fikcija u romanu Virdžinije Vulf „Ka svetioniku“
Apstrakt: Cilj našeg istraživanja u ovom radu bio bi utvrđivanje odnosa istine i fikcije u navedenom romanu V. Vulf. . Na početku smo definisali pojmove istine i fikcije sa stanovišta nekih teoretičara knjizevnosti, kako bi se kasnije mogli upustiti u bližu analizu samog dela i shvatanja pomenute autorke o odnosima datih pojmova sa oblicima kakvim se sama služila, esejima, biografijama, pismima, romanima. Pažljivim čitanjem i upoređivanjem odlomaka pokušali da uspostavimo vezu na osnovu sličnosti romana, sa jedne strane i eseja, biografija i sl., sa druge. Teme iz romana obrađene su u esejima, ne u tako složenom obliku kako joj je omogućila fikcija za čije se pisanje zalagala već kako je dozvoljavao oblik eseja, a na osnovu podataka iz biografija, pisama ili istorije.
Ključne reči: Istina, fikcija, esej, pripovedanje.
Autor: Dr Predrag M. Jašović
Naslov: Književno-teorijski i kritički sistem „Epohe realizma u Evropi“
Apstrakt: U radu analaziramo književnu kritiku i književno-teorijsko promišljanje, odnosno paradigmatsko utemeljenje pozitivizma i rea-lizma, njihovo prožimanje, spajanje i diferencijaciju. To činimo na primeru teorijskih sistema velikih evropskih teoretičara i knjiže-vnih istoričara koji su obeležili ovaj pravac u svetskoj književnosti (Sent-Bev, Ernest Renan, Ipolit Ten Vilhelm Šerer, Gistav Lanson, Anatol Frans, Bjelinski, Černiševski, i drugi). Svojim radovima i angožovanjem na polju istorije i kritike, oni su dokazali svrsishodnost utilitarnog u književnosti i specifikum realističke mimetike. Mi u radu pokazujemo njihovo značenje u odnosu našu aktuelnost, kada je u odnosu na uspostvaljenu vremensku distancu moguće sagledati u kojoj meri su ovi teorijski radovi uticali na formiranje estetičkog i aksi-ološkog mišljenja u budućnosti.
Ključne reči: književna kritika, realizam, pozitivizam, estetika.
Autor: Dr Zdravko M. Deletić
Naslov: Izabrane teme – Dejan Dašić Uputstvo autorima
Apstrakt:
Ključne reči: