Bibliotekarke Narodne biblioteke “Radislav Nikčević” u Jagodini na 87. Svetskom bibliotečkom i informacionom kongresu IFLA-e u Dablinu, Republici Irskoj

#WLIC2022

 IFLA – Svetski kongres bibliotekara i informacionih stručnjaka, nakon dve godine pauze i neodržavanja zbog pandemije, održan je ove godine uživo u Međunarodnom kongresnom centru u Dablinu u Republici Irskoj 87. put po redu. Kongres je trajao od 26. do 29. jula ove godine u organizaciji Međunarodne asocijacije bibliotečkih udruženja i institucija (World Library and Information Congress, International Association of Library Associations and Institutions) i nacionalnog udruženja bibliotekara Republike Irske. Održan pod sloganom „Sto hiljada puta dobrodošli!ˮ (Céad Míle Fáilte – a Hundred Thousand Welcomes!) a okupio je 1.934 fizički prisutnih učesnika, 493 onlajn učesnika iz 96 zemalja sveta a realizovan je uz pomoć više od 200 volontera iz različitih zemalja.

Nakon dve godine pauze uslovljene pandemijom bolesti koju izaziva korona virus (COVID-19) i fizičke sprečenosti okupljanja, više od 2.000 delegata iz čitavog sveta sastalo se ove godine u Dablinu kako bi u okviru osnovne teme kongresa „Inspiriši (se), angažuj (se), omogući, poveži (se)ˮ (Inspire, Engage, Enable, Connect) podelili najnovija iskustva i saznanja, izložili primere dobre prakse i razmotrili nove  trendove iz domena bibliotekarstva.

Iz Srbije je ove godine na Kongresu učestvovalo oko desetak bibliotečkih stručnjaka iz nacionalnih, specijalnih i javnih biblioteka među kojima  su bile i bibliotekarke iz jagodinske biblioteke. Narodnu biblioteku “Radislav Nikčević” u Jagodini su na ovom kongresu predstavile: Suzana Tanasijević, Ivana Pešić i Jelena Rajić, radovima na Poster sesiji. Poster prezentacije bibliotekara iz Srbije (Jagodina, Čačak, Lazarevac, Veliko Gradište), privukle su veliku pažnju i interesovanje učesnika ovogodišnjeg IFLA kongresa u konkurenciji od 174 postera iz različitih zemalja sveta. Jagodinske bibliotekarke su predstavile rad svoje biblioteke u okviru dva poster rada, tokom dva radna dana  27. i 28. jula.

Ivana Pešić i Suzana Tanasijević predstavile su rad na temu “Mobile village Library – via bicycle  against COVID-19“ (“Mobilna seoska biblioteka – biciklom protiv Kovid-19”). Tema ovog rada je inovativna usluga seoskog bibliotečkog ogranka u Selu Glavinci koji za cilj ima pružanje usluga seoskom stanovništvu putem mobilne biblioteke uz pomoć bicikla a usled zatvaranja zbog pandemije  i nemogućnosti fizičkog dolaska korisnika u biblioteku. Tokom pandemije, seoska bibliotekarka je proširila uslugu tako što  je  starije stanovnike sela osim knjigama i štampom snabdevala i osnovnim životnim namirnicama i lekovima.

Jelena Rajić predstavila je rad na temu ”Every Week is a Children’s Week – from Personal to Virtual and Vice Versa“ kojim su prikazani programi za decu kreirani u jagodinskoj  Biblioteci. Poseban akcenat u radu bio je na programima i edukativnim radionicama posvećenim reciklaži, pravljenju predmeta sa upotrebnom svrhom u cilju promocije zaštite životne sredine i razvijanja svesti kod dece za očuvanje biodiverziteta.

Takođe, bibliotekarka Jelena Rajić je učestvovala i u radu sesije News Literacy: Fighting Mis/Disinformation at Your Library, predstavljajući rad na temu “Genuine Librarians as a Shield between Fake Information and Library Patrons (Promotion of Critical Information Literacy)”. U ovoj sesiji su učestvovali bibliotekari iz različitih zemalja sveta predstavljajući  bibliotečke servise koji se odnose na borbu protiv lažnih vesti u njihovim lokalnim zajednicama. Takođe, bilo je reči i o tome kako bibliotekari edukuju svoje korisnike o metodama i tehnikama za prepoznavanje lažnih vesti na internetu, posebno u eri infodemije.

Bibliotekarke jagodinske biblioteke su učešće na Kongresu iskoristile da osim rada u svojim sekcijama isprate i rad drugih sekcija i uzmu učešće u sesijama posvećenim različitim temama kako bi se obogatile novim iskustvima i saznanjima o najnovijim trendovima u svetskom bibliotekarstvu.

U okviru sesije „Digital Skills On Fire Workshop“ gde je predsedavajuća bila Mirjana Nešić, rukovodilac Beogradske politehnike – akademije primenjenih tehničkih studija u Beogradu, jagodinske bibliotekarke su učestvovale u radionici gde je fokus bio na predstavljanju besplatnih aplikacija i programa otvorenog koda koji omogućavaju kreiranje digitalnog sadržaja. Kroz interaktivnu radionicu – učesnici su učili kako da kreiraju, koriste i dele neke od multimedijalnih formi (promotivni video, video trejler, kratka animacija..). Takođe, učilo se i o sintetičkim medijskim aplikacijama koje se koriste za manipulaciju audiovizuelnim sadržajem, alatima koji se koriste za širenje dezinformacija i stvaranje dubokih lažiranja, kao i o veštini za procenu i proveru informacija.

Takođe bibliotekarke su prisustvovale i sesijama:

• Connecting the Heads: “Bringing Together ideas and Experiences for Attaining SSA RD Initiatives” na kojoj je bilo reči o inicijativi za otvoreni pristup, autorskom pravu i zagovaranju javnih biblioteka.
• „Read, Play, Learn – Safely! Inspiring Youth Services Librarians with Global Connections” na kojoj je bilo reči o promovisanju čitanja i bezbednosti dece na internetu.

Boravak u Irskoj, bibliotekarke su iskoristile da se upoznaju sa kulturom, običajima i lepotama ove zemlje koja je između ostalog napoznatija i po zaštiti biodiverziteta a i bogata je velikim prostranstvima zelenih površina, šuma i parkova. Pored obaveza i učešće na Kongresu, jagodinske bibliotekarke su iskoristile da posete i različite kulturno-istorijske znamenitosti:

• Nacionalnu biblioteku koja jeosnovana je Zakonom o muzeju nauke i umetnosti u Dablinu 1877. Godine. Biblioteka je referentna biblioteka i kao takava ne pozajmljuje knjige korisnicima. Sadrži veliku količinu irskog i srodnog materijala koji se može besplatno pregledati: knjige, karte, rukopisie, muzikalije, novine, periodična izdanja i fotografije. U kolekcije biblioteke spadaju i materijali koji su izdali privatni i vladini izdavači. Tokom 2005. godine postala je autonomna kulturna institucija.
• Maršovu biblioteku koja je osnovana 1707. godine od strane nadbiskupa Narcisa Marša i imala je tada samo nekoliko naslova. Neki od njih su bili retki, a interesantno je to da je biblioteka imala problema sa krađom na samom početku po osnivanju. U prve dve decenije ukradeno je više od 1.000 knjiga. Kako bi se zaštitili od krađe, bibliotekari su napravili tri male niše sa vratima od žice u kojima su se zaključavale knjige. Ukoliko bi čitaoci hteli da pročitaju neku od posebno vrednih knjigu, morali su da pristanu na pravilo da budu zaključani u niši kako ne bi pobegli s knjigom. Marš je bila prva javna biblioteka u Irskoj sa konceptom mesta gde su ljudi mogli slobodnu da uđu, da  pozajme knjigu a zatim je i vrate, što je u to vreme bila novina.

Biblioteka je i danas otvorena i poseduje izuzetno značajne kolekcije rukopisnih i starih knjiga, nastalih od 15. do 18. veka. Većina enterijera se nije menjala već više od 300 godina a specifična atmosfera i arhitektura zdanja privlače posetioce iz čitavog sveta.

• Muzej književnosti Irske – pod oznakom MoLi, u znak počasti Molly Bloom je književni muzej u Dablinu, osnovan 1919. godine. Muzej je partnerstvo između Nacionalne biblioteke Irska i Univerziteta u Dablinu. Sadrži stalnu zbirku materijala vezanih za Džejmsa Džojsa (Jamesa Joycea), uključujući i njegovu “Kopiju br. 1” Uliksa.
• Triniti koledž – najstariji je univerzitet u Irskoj. Osnovala ga je Elizabeta I, krajem 16. veka i nazvala ga majkom novih univerziteta. Od osnivanja do danas je menjao lokacije ali je ime zadržao. Kompleks u kome se danas nalazi je zadržao srednjovekovni izgled a arhitektura zdanja podseća više na zamak nego na fakultet. Slovi za najprestižniji fakultet i privilegiju da danas tu studiraju imaju samo oni najpametniji, ali i najbogatiji jer školarina iznosi 50.000 evra. Međutim, glavni razlog masovne posete turista iz čitavog sveta je nadaleko čuvena i poznata Biblioteka Triniti koledž Dablin, u kojoj se nalazi originalna Knjiga Kelsa, za koju se smatra da potiče negde između 6. i 8. veka. Biblioteka je osnovana i počela sa radom prilikom osnivanja Triniti koledža1592. godine. Tokom 1661. godine Henri Džons (Henry Jones) je biblioteci poklonio Kelsovu knjigu, njen najpoznatiji rukopis.

Tradicionalno, završetak Kongresa obeležilo je okupljanje učesnika na proslavi u okviru Cultural evening sesije koja je održana u LexIcon  biblioteci koja je najveća javna biblioteku u Irskoj a nalazi se oko 10km južno od Dablina u lučkom gradu Dun Laoghaire – Dún Laoghaire. Ime je izvedeno od zida ograđenog trga zvanog Dun, za koji se kaže da ga je uspostavio mitski irski kralj Laoghaire – Kralj Lir, u 5. veku. Primorski grad je postajao sve popularniji kod engleske više klase u 19. veku, tako da se vremenom predgrađe Dablina razvilo u elegantno primorsko odmaralište sa veličanstvenim vilama. Ostale atrakcije u Dun Laoghaireu su lučko šetalište na istočnom pristaništu, Nacionalni pomorski muzej Irske, oratorijum Svetog srca i kula Džejmsa Džojsa. Biblioteka je Velelelepno arhitrktonsko delo višestruko nagrađivano i nakon opsežne rekonstrukcije koja je započeta 2012. godine zdanje je otvoreno za javnost 2015. godine. Nakon otvaranja bila je najposećenija zgrada u zemlji sa zabeleženim  rekordom od 220.000 posetilaca. Biblioteka predstavlja sedište svih kulturnih i književnih dešavanja u zajednici i osim korisnika i dalje privlači veliki broj turista oko 34.000 posetilaca mesečno. Pored raznovrsnih kolekcija knjiga za sve uzraste, DVD-ova, računara sa javnim pristupom i brojnih studijskih prostora, u Biblioteci se nalazi i Studio teatar sa 100 mesta, Opštinska galerija, određeni prostor koji je rezervisan za lokalnu istoriju i arhive, kafić i  LexIcon Lab – gde osoblje i drugi participenti  održavaju STEAM događaje tokom cele godine.

Upravo je ova Biblioteka bila mesto okupljanja učesnika Kongresa u okviru kulturne večeri koji su domaćini organizovali. Na velikom otvorenom prostoru ispred Biblioteke, posetioci su doživeli kratko putovanje kroz istoriju irske muzike i plesa, sa nekim od najboljih irskih izvođača. U okviru same Biblioteke posetioci iz različitih zemalja sveta, mogli su da se druže i uz muziku koju je puštao di džej.

 

Suzana Tansijević,

diplomirani bibliotekar savetnik